ניגון אודה לא-ל: הבדלים בין גרסאות בדף

תגיות: עריכה ממכשיר נייד עריכה דרך האתר הנייד
 
(85 גרסאות ביניים של 31 משתמשים אינן מוצגות)
שורה 1: שורה 1:
הניגון אודה לאל הולחן ע"י הרה"ח ר' אלחנן זאב קלאגסבאלד הי"ד מחסידי באבוב. פעם עבר מישהו בליובאוויטש ושר הניגון והתקבל אצל הבחורים שם, ומאז היו שרים את הניגון בהתוועדויות. בתשכ"ז הולחן ר' [[יחזקאל סופר]] גירסא חב"דית לניגון.
ניגון באידיש על הפיוט "אודה לאל" הולחן על ידי הרב אלחנן זאב קלאגסבאלד מחסידי באבוב.  


==אודות הניגון==
==אודות הניגון==
ניגון אודה לאל הולחן ע"י הרה"ח ר' אלחנן זאב קלאגסבאלד הי"ד שו"ב בטשעבין מחסידי באבוב. השיר מבוסס על הקטע שאני אודה לאל שבסידורים יחד עם מילים באידיש. פעם עבר מישהו בליובאוויטש ושר הניגון והתקבל אצל הבחורים שם, ומאז היו שרים את הניגון בהתוועדויות{{הערה|מפי הרב [[מרדכי שמואל אשכנזי]]}}. בתשכ"ז הלחין ר' [[יחזקאל סופר]] גירסא חב"דית לניגון. הניגון הי' אהוב אצל ה[[משפיע]] ר' [[פרץ מוצקין]], ר' [[מנחם מענדל פוטרפס|מענדל פוטרפס]] ועוד. כמוהיו שרים אותו בתקופת [[פוקינג]] ובבית הכנסת ב[[תל אביב]] ברחוב "נחלת בנימין".
הרב אלחנן זאב קלאגסבאלד [[שו"ב]] בטשעבין מחסידי באבוב חיבר מילים באידיש והלחין ניגון על בתים מהפיוט אודה לאל שחיבר ר' שמעיה קסון ונדפס בסידור "בית יעקב". תוכן הניגון - התחדשות ה[[נשמה]] בקומה משנתה בכל בוקר, הודיה להשי"ת והגעגועים שלה למקור חוצבה.
 
הניגון התקבל אצל הבחורים ב[[ליובאוויטש]], והיה מושר בהתוועדויות שם{{הערה|מפי הרב [[מרדכי שמואל אשכנזי]]}} (בעיקר בליל שישי{{הערה|מובא בספר '''זכרונותי''' של הרב [[שמריהו ששונקין]]}}). הניגון היה אהוב אצל ה[[משפיע]] ר' [[פרץ מוצקין]], ר' [[מנחם מענדל פוטרפס|מענדל פוטרפס]] ועוד. כמו כן היו שרים אותו בתקופת [[פוקינג]] ובבית הכנסת ב[[תל אביב]] ברחוב "נחלת בנימין".
 
בשנת [[תשכ"ז]] חיברו ר' [[יחזקאל סופר]] והרב [[שלמה זרחי]] גירסא חב"דית לניגון על געגועי החסיד לרבי{{מקור}}.


==מילות הניגון==
==מילות הניגון==
אודה לקל מופיע בסידור בית יעקב. חלק
===המילים המקוריות ב[[לשון הקודש]]===
אודה לאל לבב חוקר, ברן יחד כוכבי בוקר,
 
{{ציטוט|תוכן=
'''פזמון:'''
אודה לא-ל לבב חוקר, ברן יחד [[כוכב]]י בוקר,{{ש}}
 
ברן יחד, ברן יחד, ברן יחד כוכבי בוקר.
ברן יחד, ברן יחד, ברן יחד כוכבי בוקר.


געלויבט ביזטו, קודשא בריך הוא, דו ווייסט דאך וואס יעדער טוט אין הארצן קלערן.
;בית א:
איך לויב און דאנק, מיט מיין געזאנג, צוזאמען מיט אלע מארגן שטערן.
שימו לב אל ה[[נשמה]], לשם שבו ואחלמה,{{ש}}
ואורה כאור ה[[חמה]], שבעתים כאור הבוקר.
{{כתב קטן|'''פזמון..'''}}
 
;בית ב:
מ[[כסא הכבוד|כסא כבוד]] חצבה, לגור בארץ ערבה,{{ש}}
להצילה מלהבה, ולהאירה לפנות בוקר.{{כתב קטן|'''פזמון..'''}}
 
;בית ג:
עורו נא כי בכל [[לילה]], נשמתכם עולה למעלה,{{ש}}
לתת דין וחשבון מפעלה, ליוצר ערב ובוקר.
{{כתב קטן|'''פזמון..'''}}
 
;בית ד:
ימצאה מטונפת, מעוונות ותוספת,{{ש}}
כמו שפחה נחרפת, תמיד בבוקר בבוקר.
{{כתב קטן|'''פזמון..'''}}
 
;בית ה:
ימצאה מקושטת, ב[[טלית]] ו[[תפילין|טוטפת]],{{ש}}
כמו כלה מקושטת, תמיד בבוקר בבוקר.
{{כתב קטן|'''פזמון..'''}}


שימו לב אל הנשמה, לשם שבו ואחלמה,
;בית ו:
ואורה כאור החמה, שבעתים כאור הבוקר.
הנאמן בפקדונו, יחזירנה לו כרצונו,{{ש}}
איש לא גוע בעונו, ויהי ערב ויהי בוקר.{{כתב קטן|'''פזמון..'''}}


נעם דיר נאר גוט אין אכט, אז די נשמה די שיינע פראכט,
;בית ז:
זאל נישט קומען צו קיין שאנד, ווייל זי איז א דימאנט א בריליאנט,
והחיו העניה, יחידה תמה ונקיה,{{ש}}
דו מוזט דאך וויסן דערפון, אז זי לייכט ווי די זין,
ואשר נפשו חיה, יזכה לאור הבוקר.{{כתב קטן|'''פזמון..'''}}
זיבן מאל מער ווי דער פרי באגין.
}}


געלויבט ביזטו, קודשא בריך הוא, דו ווייסט דאך וואס יעדער טוט אין הארצן קלערן.
===מילות הניגון כפי שתורגמו ליידיש===
איך לויב און דאנק, מיט מיין געזאנג, צוזאמען מיט אלע מארגן שטערן.


מכסא כבוד חצבה, לגור בארץ ערבה,
{{ציטוט|תוכן=
להצילה מלהבה, ולהאירה לפנות בוקר.
'''פזמון:'''
אודה לא-ל לבב חוקר, ברן יחד [[כוכב]]י בוקר,{{ש}}


איר שטאם איז לויטער און ריין, פון כסא הכבוד אליין,
ברן יחד, ברן יחד, ברן יחד כוכבי בוקר.
און מיט איר גרויסע ווערד, פלאטערט זי אויף דער ערד,
 
דארף מען היטן זי, ווי פון פייער און א ברי,
געלויבט ביסטו, קודשא בריך הוא, דו ווייסט דאך וואס יעדער טוט אין הארצן קלערן.
זי זאל שיינען און לייכטן יעדן מארגן פרי.


געלויבט ביזטו, קודשא בריך הוא, דו ווייסט דאך וואס יעדער טוט אין הארצן קלערן.
איך לויב און דאנק, מיט מיין געזאנג, צוזאמען מיט אלע מארגן שטערן.
איך לויב און דאנק, מיט מיין געזאנג, צוזאמען מיט אלע מארגן שטערן.


עורו נא כי בכל לילה, נשמתכם עולה למעלה,
;בית א:
לתת דין וחשבון מפעלה, ליוצר ערב ובוקר.
נעם דיר נאר גוט אין אכט, אז די [[נשמה]] די שיינע פראכט,{{ש}}
זאל נישט קומען צו קיין שאנד, ווייל זי איז א דימאנט א בריליאנט,{{ש}}
דו מוזט דאך וויסן דערפון, אז זי לייכט ווי די זון,{{ש}}
זיבן מאל מער ווי דער פרי באגין. {{כתב קטן|'''פזמון..'''}}
 
;בית ב:
איר שטאם איז לויטער און ריין, פון כסא הכבוד אליין,{{ש}}
און מיט איר גרויסע ווערד, פלאטערט זי אויף דער ערד,{{ש}}
דארף מען היטן זי, ווי פון פייער און א ברי,{{ש}}
זי זאל שיינען און לייכטן יעדן מארגן פרי. {{כתב קטן|'''פזמון..'''}}


וואך פון שלאף אויף, און נעם דיר גוט אין באטראכט,
;בית ג:
וואך פון שלאף אויף, און נעם דיר גוט אין באטראכט,{{ש}}
אז די נשמה גייט ארויף, אין הימל יעדע נאכט.
אז די נשמה גייט ארויף, אין הימל יעדע נאכט.
דין וחשבון יעדן טאג, מוז זי געבן איר זאג,
פאר דעם יוצר וואס האט באשאפן נאכט און טאג.


געלויבט ביזטו, קודשא בריך הוא, דו ווייסט דאך וואס יעדער טוט אין הארצן קלערן.
דין וחשבון יעדן טאג, מוז זי געבן איר זאג,{{ש}}
איך לויב און דאנק, מיט מיין געזאנג, צוזאמען מיט אלע מארגן שטערן.
פאר דעם יוצר וואס האט באשאפן נאכט און טאג. {{כתב קטן|'''פזמון..'''}}
 
;בית ד:
אוי ווי נישט גוט, ווי שלעכט איז די מען ניט,{{ש}}
אז זי ווערט פארט געווירט, באדעקט מיט זינט דין פארשמירט,
 
א פנים האט זי רעכט, ווי א שפחה בא דעם קנעכט,{{ש}}
ווען אין די אור דערצו - יעדער פרי. {{כתב קטן|'''פזמון..'''}}
 
;בית ה:
דער מענטש שפירט דאס גליק, ווען ער טוט דעם באשעפערס ווילן,{{ש}}
קומט די נשמה צוריק, באקרוינט מיט [[טלית]] ותפילין,{{ש}}
באצירט און באשיינט איז זי, ווי א כלה כמות שהיא,{{ש}}
שטענדיג אלעמאל אינדערפרי. {{כתב קטן|'''פזמון..'''}}
 
;בית ו:
באגלייבט איז דער באשעפער און קראנט, מיטן משכון אין זיין האנט,{{ש}}
זי צוריק שטעלן ריין, ווי דער מענטש וויל אליין,{{ש}}
ער שטייט אויף פריש און געזונט, ער שטארבט נישט פון זיינע זינד,{{ש}}
ווידער א נאכט ווידער א טאג אצינד. {{כתב קטן|'''פזמון..'''}}
 
;בית ז:
טוטס זיך טראכטן און קלערן, ווי אזוי די נשמה צו ערנערן,{{ש}}
אז די נשמה אליין, זאל בלייבן שטענדיג ריין,{{ש}}
ווייל דער וואס געט זיך די מי, ווי אזוי צו שוינען און היטן זי,{{ש}}
וועט ער זוכה זיין צום ליכט פון דערפרי. {{כתב קטן|'''פזמון..'''}}
 
אודה לאל לבב חוקר, ברן יחד כוכבי בוקר.
}}
 
==גירסא חב"דית==
 
בשנת תשכ"ה כתבו התמימים [[שלמה זרחי]] ו[[יחזקאל סופר]] מילים חב"דיות על ניגון זה, המבטאים את געגועיו של החסיד אל הרבי.
 
===מילות הניגון באידיש===
 
{{ציטוט|תוכן=
אודה לא-ל לבב חוקר, ברן יחד כוכבי בוקר,{{ש}}
ברן יחד, ברן יחד, ברן יחד כוכבי בוקר.
 
.
געלויבט ביסטו, מיין רעבעניו.{{ש}}
דו פילסט וואס יעדער טוט אין הארצין טראכטין,{{ש}}
איך לויב און דאנק, מיט מיין געדאנק,{{ש}}
וואס דו האסט מיין נשמה פאריכטן.
 
;ב.
עס בענקט זיך מיר, צו זעהן די טיר,{{ש}}
וואו מ'גייט אריין צום רבי'ן אויף יחידות,{{ש}}
זיך אויסוויינען דארט, און דערהערן א ווארט,{{ש}}
פון רבי'נס א מאמר-חסידות.


ימצאה מקושטת, בטלית וטוטפת,
;ג. {{כתב קטן|(בניגון הפזמון:)}}
כמו כלה מקושטת, תמיד בבוקר בבוקר.
לאמיר זיך נעמען, האנט ביי האנט,{{ש}}
און [[פארברענגען]] נאכאנאנד, מיט [[משקה]] און מיט בראנד,{{ש}}
[[סטאוו יא פיטו]], אוו פייאטניצו - און [[ניגון ניע זשוריצי כלופצ'י|נייע זוריטשי]] חלאפטשי.


דער מענטש שפירט דאס גליק, ווען ער טוט דעם באשעפערס ווילן,
;ד.
קומט די נשמה צוריק, באקרוינט מיט טלית ותפילין,
ווייל וואו מען גייט, און וואו מ'שטייט,{{ש}}
באצירט און באשיינט איז זי, ווי א כלה כמות שהיא,
איז א חסיד ווערט דאך קיינמאל ניט פארפאלן,{{ש}}
שטענדיג אלעמאל אינדערפרי.
דעם רעבינ'ס בליק, און זיין הייליקן קוק,{{ש}}
שלעפט ארויס פון אלע שטורעמדיקע כוואלן.


געלויבט ביזטו, קודשא בריך הוא, דו ווייסט דאך וואס יעדער טוט אין הארצן קלערן.
;ה. {{כתב קטן|(בניגון הפזמון:)}}
איך לויב און דאנק, מיט מיין געזאנג, צוזאמען מיט אלע מארגן שטערן.
לערנען חסידות אן א ברעג, ווייל שליחות איז דיין צוועק,
דאס איז די ריכטיקע וועג,{{ש}}
און אפילו מ'האט זיך באמאכט,{{ש}}
איז קיין סאך נישט געטראכט, אפגעווישט און געגאנגען ווייטער.


הנאמן בפקדונו, יחזירנה לו כרצונו,
;ו.
איש לא גוע בעונו, ויהי ערב ויהי בוקר.
אוי, ס'לויפט די צייט, מ'שפירט זיך ווייט,{{ש}}
א וואו זיינע מיינע תמימות'דיקע יארן,{{ש}}
מ'ליגט אין זאק, מיט א באלעבאטישן פראק,{{ש}}
מ'דארף נאך אמאל, צום רבי'ן פארן.


באגלייבט איז דער באשעפער און קראנט, מיטן משכון אין זיין האנט,
;ז. {{כתב קטן|(בניגון הפזמון:)}}
זי צוריק שטעלן ריין, ווי דער מענטש וויל אליין,
גיי אריין צום רעבין צום טאטע, און שפירט זיך ווי א פיאטע,{{ש}}
ער שטייט אויף פריש און געזונט, ער שטארבט נישט פון זיינע זינד,
און היט זיך "שמא יטה", פון דעם רבי'נס יחידות-הוראות,{{ש}}
ווידער א נאכט ווידער א טאג אצינד.
ווייל אז מ'גיט זיך נישט איבער גאנץ, בלייבט מען א שוואנץ{{ש}}
און מ'שלאגט נישט אויס די הוצאות...}}


געלויבט ביזטו, קודשא בריך הוא, דו ווייסט דאך וואס יעדער טוט אין הארצן קלערן.
===בתרגום חופשי===
איך לויב און דאנק, מיט מיין געזאנג, צוזאמען מיט אלע מארגן שטערן.
{{ציטוט|תוכן=
אודה לא-ל לבב חוקר, ברן יחד כוכבי בוקר,{{ש}}
ברן יחד, ברן יחד, ברן יחד כוכבי בוקר.


והחיו העניה, יחידה תמה ונקיה,
;א.
ואשר נפשו חיה, יזכה לאור הבוקר.
מבורך אתה, רעבניו שלי.{{ש}}
יודע אתה את כל מה שמתחולל במחשבותינו,{{ש}}
אשבח אותך ואודה לך בכל דעתי,{{ש}}
על שתקנת את נשמתי.


טוטס זיך טראכטן און קלערן, ווי אזוי די נשמה צו ערנערן,
;ב.
אז די נשמה אליין, זאל בלייבן שטענדיג ריין,
מתגעגע כולי, לראות את הדלת,{{ש}}
ווייל דער וואס געט זיך די מי, ווי אזוי צו שוינען און היטן זי,
היכן שנכנסים לרבי ליחידות,{{ש}}
וועט ער זוכה זיין צום ליכט פון דערפרי.
להשתפך שם ולקלוט איזו אמרה,{{ש}}
מהרבי, מאמר חסידות.


געלויבט ביזטו, קודשא בריך הוא, דו ווייסט דאך וואס יעדער טוט אין הארצן קלערן.
;ג. {{כתב קטן|(בניגון הפזמון:)}}
איך לויב און דאנק, מיט מיין געזאנג, צוזאמען מיט אלע מארגן שטערן.
הבה ניקח את עצמנו, יד ביד,{{ש}}
ו[[פארברענגען|נתוועד]] ללא הפסק, עם [[משקה]] ועם ברנדי {{ש}}
[[סטאוו יא פיטו]], אוו פייאטניצו - ו[[הניגון ניע זשוריצי כלופצ'י|נייע זוריטשי]] חלאפטשי.


אודה לאל לבב חוקר, ברן יחד כוכבי בוקר.
;ד.
כי להיכן שהולכים והיכן שעומדים{{ש}}
חסיד לעולם אינו אבוד,{{ש}}
מבט של הרבי, ראייתו הקדושה {{ש}}
שולפת מכל ה'גלים הסוערים'.


==הגירסא החב"די==
;ה. {{כתב קטן|(בניגון הפזמון:)}}
:
ללמוד חסידות ללא הגבלה, כי שליחות היא מטרתך,
אודה לא-ל  לבב חוקר, לבב חוקר, לבב חוקר
זוהי הדרך הנכונה.{{ש}}
ברן יחד, ברן יחד  ברן יחד כוכבי בוקר
ואפילו כשמתלכלכים,{{ש}}
הרבה לא חושבים, מנגבים והלאה ממשיכים.


א.
.
עס בעינקט זיך מיר צו זעהן די טיר וואו מ'גייט אריין צום רעבין אויף יחידות
אוי, הזמן רץ, מרגישים רחוקים,{{ש}}
זיך אויסוויינען דארט און דערהערן א ווארט פון רעבינ'ס א מאמר-חסידות
היכן הם ה'שנים התמימות' שלי,{{ש}}
נמצאים בשק, עם באלבטישע פראק {{ש}}
צריכים לרבי שוב ליסוע.


ב.
. {{כתב קטן|(בניגון הפזמון:)}}
געלויבטביסטו אוי, רעבעניו דו פילסט וואס יעדער טוט אין הארצין קלערן
כנס לרבי - לאביך, תרגיש עצמך כמו עקב,{{ש}}
איך לויב און דאנק מיט מיין געדאנק וואס דו האסט מיין נשמה פאראכטין
ותיזהר "שמא יטה", מיחידות-הוראות של הרבי,{{ש}}
כי אם לא מתמסרים לגמרי נשארים 'שוואנץ'{{ש}}
ולא מכסים את ההוצאות...}}


ג.
==ראו גם==
בניגון הפזמון:
*[[:קטגוריה:ניגונים ביידיש]]
לאמיר זיך נעמען , האנט ביי האנט
און פארברענגען א נאכאנאנד  מיט משקה און מיט בראנד
סטאוו יא פיטו, אוו פייאטניצו - און נייע זוריטשי חלאפטשי


ד.
==קישורים חיצוניים==
ווייל וואו מען גייט
און וו מ'שטייט א חסיד ווערט דאך קיינמאל ניט פארלירן
דעם רעבינ'ס בליק און זיין הייליקן קיק
שלעפט ארויס פון אלע שטורעמדיקע כוואלן


ו.
* [http://chabadpedia.co.il/images/5/5a/%D7%90%D7%95%D7%93%D7%94_%D7%9C%D7%90-%D7%9C.mp3 הניגון אודה לקל] מושר עם המילים בעברית ובאידיש {{צליל}}
בניגון הפזמון:
לערנען חסידות אן א ברעג, וייל דאס איז דער צוועק
און דאס איז די ריכטיגע וועג .
וויל אפילו ווען מ'האט זיך באמאכט
קיין סאך ניט געטראכט אפגעווישט און געגאנגען ווייטער.  


ז.
אוי, ס'לויפט די צייט מ'שפירט זיך ווייט
וואו איז מיינע תמימות'דיקע יארן
מ'שטייט אין א זאק אין א באלעבאטישן פראק
מ'דארף נאכאמאל פארן צום רבי'ן


ח.
בניגון הפזמון:
גיי זיך אויס צום רעבין דער טאטע,
און שפירט זיך ווי א פייאטע און היט זיך "שמא יטה",
פון דעם יחידות-הוראות
וייל אז מ'גיט זיך ניט איבער, גאנץ,
בלייבט מען א שוואנץ
און מ'שלאגט נישט אויס די הוצאות...
{{הערות שוליים}}
{{הערות שוליים}}
{{מיון רגיל: אודה לא-ל ניגון}}
[[קטגוריה:ניגונים שונים]]
[[קטגוריה:ניגונים שונים]]
[[קטגוריה:ניגונים ביידיש]]
[[קטגוריה:ניגונים בלשון הקודש]]
8,251

עריכות