ניגון אודה לא-ל: הבדלים בין גרסאות בדף

מ (החלפת טקסט – "משקה " ב־"משקה ")
(74 גרסאות ביניים של 27 משתמשים אינן מוצגות)
שורה 1: שורה 1:
ניגון באידיש על הפיוט "אודה לאל" הולחן ע"י הרב אלחנן זאב קלאגסבאלד מחסידי באבוב. פעם עבר מישהו בליובאוויטש ושר הניגון והתקבל אצל הבחורים שם, ומאז היו שרים את הניגון בהתוועדויות. בשנת [[תשכ"ז]] הלחין ר' [[יחזקאל סופר]] גירסא חב"דית לניגון.
ניגון באידיש על הפיוט "אודה לאל" הולחן על ידי הרב אלחנן זאב קלאגסבאלד מחסידי באבוב.  


==אודות הניגון==
==אודות הניגון==
הרב אלחנן זאב קלאגסבאלד שו"ב בטשעבין מחסידי באבוב חיבר מילים באידיש והלחין ניגון על בתים מהפיוט אודה לאל שחיבר ר' שמעון קסון ונדפס בסידורים. תוכן הניגון התחדשות ה[[נשמה]] בקומה משנתה בכל בוקר, הודיה להשי"ת והגעגועים שלה למקור חוצבה.
הרב אלחנן זאב קלאגסבאלד [[שו"ב]] בטשעבין מחסידי באבוב חיבר מילים באידיש והלחין ניגון על בתים מהפיוט אודה לאל שחיבר ר' שמעיה קסון ונדפס בסידור "בית יעקב". תוכן הניגון - התחדשות ה[[נשמה]] בקומה משנתה בכל בוקר, הודיה להשי"ת והגעגועים שלה למקור חוצבה.


פעם עבר מישהו בליובאוויטש ושר הניגון והתקבל אצל הבחורים שם, ומאז היו שרים את הניגון בהתוועדויות{{הערה|מפי הרב [[מרדכי שמואל אשכנזי]]}}. הניגון הי' אהוב אצל ה[[משפיע]] ר' [[פרץ מוצקין]], ר' [[מנחם מענדל פוטרפס|מענדל פוטרפס]] ועוד. כמוהיו שרים אותו בתקופת [[פוקינג]] ובבית הכנסת ב[[תל אביב]] ברחוב "נחלת בנימין".
הניגון התקבל אצל הבחורים ב[[ליובאוויטש]], והיה מושר בהתוועדויות שם{{הערה|מפי הרב [[מרדכי שמואל אשכנזי]]}} (בעיקר בליל שישי{{הערה|מובא בספר '''זכרונותי''' של הרב [[שמריהו ששונקין]]}}). הניגון היה אהוב אצל ה[[משפיע]] ר' [[פרץ מוצקין]], ר' [[מנחם מענדל פוטרפס|מענדל פוטרפס]] ועוד. כמו כן היו שרים אותו בתקופת [[פוקינג]] ובבית הכנסת ב[[תל אביב]] ברחוב "נחלת בנימין".


בשנת [[תשכ"ז]] חיבר ר' [[יחזקאל סופר]] גירסא חב"דית לניגון על געגועי החסיד לרבי.
בשנת [[תשכ"ז]] חיברו ר' [[יחזקאל סופר]] והרב [[שלמה זרחי]] גירסא חב"דית לניגון על געגועי החסיד לרבי{{מקור}}.


==מילות הניגון==
==מילות הניגון==
אודה לקל מופיע בסידור בית יעקב:
===המילים המקוריות ב[[לשון הקודש]]===
:אודה לאל לבב חוקר, ברן יחד כוכבי בוקר,
::ברן יחד, ברן יחד, ברן יחד כוכבי בוקר.


:געלויבט ביזטו, קודשא בריך הוא, דו ווייסט דאך וואס יעדער טוט אין הארצן קלערן.
{{ציטוט|תוכן=
::איך לויב און דאנק, מיט מיין געזאנג, צוזאמען מיט אלע מארגן שטערן.
'''פזמון:'''
אודה לא-ל לבב חוקר, ברן יחד [[כוכב]]י בוקר,{{ש}}


:שימו לב אל הנשמה, לשם שבו ואחלמה,
ברן יחד, ברן יחד, ברן יחד כוכבי בוקר.
::ואורה כאור החמה, שבעתים כאור הבוקר.


:נעם דיר נאר גוט אין אכט, אז די [[נשמה]] די שיינע פראכט,
;בית א:
::זאל נישט קומען צו קיין שאנד, ווייל זי איז א דימאנט א בריליאנט,
שימו לב אל ה[[נשמה]], לשם שבו ואחלמה,{{ש}}
:::דו מוזט דאך וויסן דערפון, אז זי לייכט ווי די זין,
ואורה כאור ה[[חמה]], שבעתים כאור הבוקר.
::::זיבן מאל מער ווי דער פרי באגין.
{{כתב קטן|'''פזמון..'''}}


[פזמון]
;בית ב:
:געלויבט ביזטו, קודשא בריך הוא, דו ווייסט דאך וואס יעדער טוט אין הארצן קלערן.
מ[[כסא הכבוד|כסא כבוד]] חצבה, לגור בארץ ערבה,{{ש}}
::איך לויב און דאנק, מיט מיין געזאנג, צוזאמען מיט אלע מארגן שטערן.
להצילה מלהבה, ולהאירה לפנות בוקר.{{כתב קטן|'''פזמון..'''}}


:מכסא כבוד חצבה, לגור בארץ ערבה,
;בית ג:
::להצילה מלהבה, ולהאירה לפנות בוקר.
עורו נא כי בכל [[לילה]], נשמתכם עולה למעלה,{{ש}}
לתת דין וחשבון מפעלה, ליוצר ערב ובוקר.
{{כתב קטן|'''פזמון..'''}}


:איר שטאם איז לויטער און ריין, פון כסא הכבוד אליין,
;בית ד:
::און מיט איר גרויסע ווערד, פלאטערט זי אויף דער ערד,
ימצאה מטונפת, מעוונות ותוספת,{{ש}}
:::דארף מען היטן זי, ווי פון פייער און א ברי,
כמו שפחה נחרפת, תמיד בבוקר בבוקר.
::::זי זאל שיינען און לייכטן יעדן מארגן פרי.
{{כתב קטן|'''פזמון..'''}}


[פזמון]
;בית ה:
:געלויבט ביזטו, קודשא בריך הוא, דו ווייסט דאך וואס יעדער טוט אין הארצן קלערן.
ימצאה מקושטת, ב[[טלית]] ו[[תפילין|טוטפת]],{{ש}}
::איך לויב און דאנק, מיט מיין געזאנג, צוזאמען מיט אלע מארגן שטערן.
כמו כלה מקושטת, תמיד בבוקר בבוקר.
{{כתב קטן|'''פזמון..'''}}


:עורו נא כי בכל לילה, נשמתכם עולה למעלה,
;בית ו:
::לתת דין וחשבון מפעלה, ליוצר ערב ובוקר.
הנאמן בפקדונו, יחזירנה לו כרצונו,{{ש}}
איש לא גוע בעונו, ויהי ערב ויהי בוקר.{{כתב קטן|'''פזמון..'''}}


:וואך פון שלאף אויף, און נעם דיר גוט אין באטראכט,
;בית ז:
::אז די [[נשמה]] גייט ארויף, אין הימל יעדע נאכט.
והחיו העניה, יחידה תמה ונקיה,{{ש}}
:::דין וחשבון יעדן טאג, מוז זי געבן איר זאג,
ואשר נפשו חיה, יזכה לאור הבוקר.{{כתב קטן|'''פזמון..'''}}
::::פאר דעם יוצר וואס האט באשאפן נאכט און טאג.
}}


[פזמון]
===מילות הניגון כפי שתורגמו ליידיש===
:געלויבט ביזטו, קודשא בריך הוא, דו ווייסט דאך וואס יעדער טוט אין הארצן קלערן.
::איך לויב און דאנק, מיט מיין געזאנג, צוזאמען מיט אלע מארגן שטערן.


:ימצאה מקושטת, בטלית וטוטפת,
{{ציטוט|תוכן=
::כמו כלה מקושטת, תמיד בבוקר בבוקר.
'''פזמון:'''
אודה לא-ל לבב חוקר, ברן יחד [[כוכב]]י בוקר,{{ש}}


:דער מענטש שפירט דאס גליק, ווען ער טוט דעם באשעפערס ווילן,
ברן יחד, ברן יחד, ברן יחד כוכבי בוקר.
::קומט די [[נשמה]] צוריק, באקרוינט מיט טלית ותפילין,
:::באצירט און באשיינט איז זי, ווי א כלה כמות שהיא,
::::שטענדיג אלעמאל אינדערפרי.


[פזמון]
געלויבט ביסטו, קודשא בריך הוא, דו ווייסט דאך וואס יעדער טוט אין הארצן קלערן.
:געלויבט ביזטו, קודשא בריך הוא, דו ווייסט דאך וואס יעדער טוט אין הארצן קלערן.
::איך לויב און דאנק, מיט מיין געזאנג, צוזאמען מיט אלע מארגן שטערן.


:הנאמן בפקדונו, יחזירנה לו כרצונו,
איך לויב און דאנק, מיט מיין געזאנג, צוזאמען מיט אלע מארגן שטערן.
::איש לא גוע בעונו, ויהי ערב ויהי בוקר.


:באגלייבט איז דער באשעפער און קראנט, מיטן משכון אין זיין האנט,
;בית א:
::זי צוריק שטעלן ריין, ווי דער מענטש וויל אליין,
נעם דיר נאר גוט אין אכט, אז די [[נשמה]] די שיינע פראכט,{{ש}}
:::ער שטייט אויף פריש און געזונט, ער שטארבט נישט פון זיינע זינד,
זאל נישט קומען צו קיין שאנד, ווייל זי איז א דימאנט א בריליאנט,{{ש}}
::::ווידער א נאכט ווידער א טאג אצינד.
דו מוזט דאך וויסן דערפון, אז זי לייכט ווי די זון,{{ש}}
זיבן מאל מער ווי דער פרי באגין. {{כתב קטן|'''פזמון..'''}}


[פזמון]
;בית ב:
:געלויבט ביזטו, קודשא בריך הוא, דו ווייסט דאך וואס יעדער טוט אין הארצן קלערן.
איר שטאם איז לויטער און ריין, פון כסא הכבוד אליין,{{ש}}
::איך לויב און דאנק, מיט מיין געזאנג, צוזאמען מיט אלע מארגן שטערן.
און מיט איר גרויסע ווערד, פלאטערט זי אויף דער ערד,{{ש}}
דארף מען היטן זי, ווי פון פייער און א ברי,{{ש}}
זי זאל שיינען און לייכטן יעדן מארגן פרי. {{כתב קטן|'''פזמון..'''}}


:והחיו העניה, יחידה תמה ונקיה,
;בית ג:
::ואשר נפשו חיה, יזכה לאור הבוקר.
וואך פון שלאף אויף, און נעם דיר גוט אין באטראכט,{{ש}}
אז די נשמה גייט ארויף, אין הימל יעדע נאכט.


:טוטס זיך טראכטן און קלערן, ווי אזוי די [[נשמה]] צו ערנערן,
דין וחשבון יעדן טאג, מוז זי געבן איר זאג,{{ש}}
::אז די [[נשמה]] אליין, זאל בלייבן שטענדיג ריין,
פאר דעם יוצר וואס האט באשאפן נאכט און טאג. {{כתב קטן|'''פזמון..'''}}
:::ווייל דער וואס געט זיך די מי, ווי אזוי צו שוינען און היטן זי,
::::וועט ער זוכה זיין צום ליכט פון דערפרי.


[פזמון]
;בית ד:
:געלויבט ביזטו, קודשא בריך הוא, דו ווייסט דאך וואס יעדער טוט אין הארצן קלערן.
אוי ווי נישט גוט, ווי שלעכט איז די מען ניט,{{ש}}
::איך לויב און דאנק, מיט מיין געזאנג, צוזאמען מיט אלע מארגן שטערן.
אז זי ווערט פארט געווירט, באדעקט מיט זינט דין פארשמירט,


:אודה לאל לבב חוקר, ברן יחד כוכבי בוקר.
א פנים האט זי רעכט, ווי א שפחה בא דעם קנעכט,{{ש}}
ווען אין די אור דערצו - יעדער פרי. {{כתב קטן|'''פזמון..'''}}
 
;בית ה:
דער מענטש שפירט דאס גליק, ווען ער טוט דעם באשעפערס ווילן,{{ש}}
קומט די נשמה צוריק, באקרוינט מיט [[טלית]] ותפילין,{{ש}}
באצירט און באשיינט איז זי, ווי א כלה כמות שהיא,{{ש}}
שטענדיג אלעמאל אינדערפרי. {{כתב קטן|'''פזמון..'''}}
 
;בית ו:
באגלייבט איז דער באשעפער און קראנט, מיטן משכון אין זיין האנט,{{ש}}
זי צוריק שטעלן ריין, ווי דער מענטש וויל אליין,{{ש}}
ער שטייט אויף פריש און געזונט, ער שטארבט נישט פון זיינע זינד,{{ש}}
ווידער א נאכט ווידער א טאג אצינד. {{כתב קטן|'''פזמון..'''}}
 
;בית ז:
טוטס זיך טראכטן און קלערן, ווי אזוי די נשמה צו ערנערן,{{ש}}
אז די נשמה אליין, זאל בלייבן שטענדיג ריין,{{ש}}
ווייל דער וואס געט זיך די מי, ווי אזוי צו שוינען און היטן זי,{{ש}}
וועט ער זוכה זיין צום ליכט פון דערפרי. {{כתב קטן|'''פזמון..'''}}
 
אודה לאל לבב חוקר, ברן יחד כוכבי בוקר.
}}


==גירסא חב"דית==
==גירסא חב"דית==


אודה לא-ל לבב חוקר, לבב חוקר, לבב חוקר<BR>
בשנת תשכ"ז כתבו התמימים [[שלמה זרחי]] ו[[יחזקאל סופר]] מילים חב"דיות על ניגון זה, המבטאים את געגועיו של החסיד אל הרבי.
ברן יחד, ברן יחד ברן יחד כוכבי בוקר<BR>
 
===מילות הניגון באידיש===
 
{{ציטוט|תוכן=
אודה לא-ל לבב חוקר, ברן יחד כוכבי בוקר,{{ש}}
ברן יחד, ברן יחד, ברן יחד כוכבי בוקר.
 
;א.
געלויבט ביסטו, מיין רעבעניו.{{ש}}
דו פילסט וואס יעדער טוט אין הארצין טראכטין,{{ש}}
איך לויב און דאנק, מיט מיין געדאנק,{{ש}}
וואס דו האסט מיין נשמה פאריכטן.
 
;ב.
עס בענקט זיך מיר, צו זעהן די טיר,{{ש}}
וואו מ'גייט אריין צום רבי'ן אויף יחידות,{{ש}}
זיך אויסוויינען דארט, און דערהערן א ווארט,{{ש}}
פון רבי'נס א מאמר-חסידות.
 
;ג. {{כתב קטן|(בניגון הפזמון:)}}
לאמיר זיך נעמען, האנט ביי האנט,{{ש}}
און [[פארברענגען]] נאכאנאנד, מיט [[משקה]] און מיט בראנד,{{ש}}
[[סטאוו יא פיטו]], אוו פייאטניצו - און [[ניגון ניע זשוריצי כלופצ'י|נייע זוריטשי]] חלאפטשי.
 
;ד.
ווייל וואו מען גייט, און וואו מ'שטייט,{{ש}}
איז א חסיד ווערט דאך קיינמאל ניט פארפאלן,{{ש}}
דעם רעבינ'ס בליק, און זיין הייליקן קוק,{{ש}}
שלעפט ארויס פון אלע שטורעמדיקע כוואלן.
 
;ה. {{כתב קטן|(בניגון הפזמון:)}}
לערנען חסידות אן א ברעג, ווייל שליחות איז דיין צוועק,
דאס איז די ריכטיקע וועג,{{ש}}
און אפילו מ'האט זיך באמאכט,{{ש}}
איז קיין סאך נישט געטראכט, אפגעווישט און געגאנגען ווייטער.
 
;ו.
אוי, ס'לויפט די צייט, מ'שפירט זיך ווייט,{{ש}}
א וואו זיינע מיינע תמימות'דיקע יארן,{{ש}}
מ'ליגט אין זאק, מיט א באלעבאטישן פראק,{{ש}}
מ'דארף נאך אמאל, צום רבי'ן פארן.
 
;ז. {{כתב קטן|(בניגון הפזמון:)}}
גיי אריין צום רעבין צום טאטע, און שפירט זיך ווי א פיאטע,{{ש}}
און היט זיך "שמא יטה", פון דעם רבי'נס יחידות-הוראות,{{ש}}
ווייל אז מ'גיט זיך נישט איבער גאנץ, בלייבט מען א שוואנץ{{ש}}
און מ'שלאגט נישט אויס די הוצאות...}}
 
===בתרגום חופשי===
{{ציטוט|תוכן=
אודה לא-ל לבב חוקר, ברן יחד כוכבי בוקר,{{ש}}
ברן יחד, ברן יחד, ברן יחד כוכבי בוקר.
 
;א.
מבורך אתה, רעבניו שלי.{{ש}}
יודע אתה את כל מה שמתחולל במחשבותינו,{{ש}}
אשבח אותך ואודה לך בכל דעתי,{{ש}}
על שתקנת את נשמתי.
 
;ב.
מתגעגע כולי, לראות את הדלת,{{ש}}
היכן שנכנסים לרבי ליחידות,{{ש}}
להשתפך שם ולקלוט איזו אמרה,{{ש}}
מהרבי, מאמר חסידות.
 
;ג. {{כתב קטן|(בניגון הפזמון:)}}
הבה ניקח את עצמנו, יד ביד,{{ש}}
ו[[פארברענגען|נתוועד]] ללא הפסק, עם [[משקה]] ועם ברנדי {{ש}}
[[סטאוו יא פיטו]], אוו פייאטניצו - ו[[הניגון ניע זשוריצי כלופצ'י|נייע זוריטשי]] חלאפטשי.
 
;ד.
כי להיכן שהולכים והיכן שעומדים{{ש}}
חסיד לעולם אינו אבוד,{{ש}}
מבט של הרבי, ראייתו הקדושה {{ש}}
שולפת מכל ה'גלים הסוערים'.
 
;ה. {{כתב קטן|(בניגון הפזמון:)}}
ללמוד חסידות ללא הגבלה, כי שליחות היא מטרתך,
זוהי הדרך הנכונה.{{ש}}
ואפילו כשמתלכלכים,{{ש}}
הרבה לא חושבים, מנגבים והלאה ממשיכים.


א.
.
עס ביינקט זיך מיר צו זעהן<BR>
אוי, הזמן רץ, מרגישים רחוקים,{{ש}}
די טיר וואו מ'גייט אריין צום רעבין אויף יחידות<BR>
היכן הם ה'שנים התמימות' שלי,{{ש}}
זיך אויסוויינען דארט און דערהערן<BR>
נמצאים בשק, עם באלבטישע פראק (=פראק - סירטוק - של בעל בית) {{ש}}
א ווארט פון רעבינ'ס א מאמר-חסידות<BR>
צריכים לרבי שוב לנסוע.


ב.
. {{כתב קטן|(בניגון הפזמון:)}}
געלויבט ביסטו אוי, רעבעניו,<BR>
כנס לרבי - לאביך, תרגיש עצמך כמו עקב,{{ש}}
דו פילסט וואס יעדער טוט אין הארצין קלערן<BR>
ותיזהר "שמא יטה", מיחידות-הוראות של הרבי,{{ש}}
איך לויב און דאנק מיט מיין געדאנק<BR>
כי אם לא מתמסרים לגמרי נשארים 'שוואנץ'{{ש}}
וואס דו האסט מיין [[נשמה]] פאראכטין<BR>
ולא מכסים את ההוצאות...}}


ג.
==ראו גם==
בניגון הפזמון:<BR>
*[[:קטגוריה:ניגונים ביידיש]]
לאמיר זיך נעמען, האנט ביי האנט <BR>
און פארברענגען א נאכאנאנד מיט [[משקה]] און מיט בראנד<BR>
סטאוו יא פיטו, אוו פייאטניצו - און נייע זוריטשי חלאפטשי<BR>


ד.
==קישורים חיצוניים==
ווייל וואו מען גייט און וו מ'שטייט<BR>
א חסיד ווערט דאך קיינמאל ניט פארלארן<BR>
דעם רעבינ'ס בליק און זיין הייליקן קוק<BR>
שלעפט ארויס פון אלע שטורעמדיקע כוואלן<BR>


ו.
* [http://chabadpedia.co.il/images/5/5a/%D7%90%D7%95%D7%93%D7%94_%D7%9C%D7%90-%D7%9C.mp3 הניגון אודה לקל] מושר עם המילים בעברית ובאידיש {{צליל}}
בניגון הפזמון:<BR>
לערנען חסידות אן א ברעג, וייל דאס איז דער צוועק<BR>
און דאס איז די ריכטיגע וועג.<BR>
וייל אפילו ווען מ'האט זיך באמאכט<BR>
קיין סאך ניט געטראכט אפגעווישט און געגאנגען ווייטער.<BR>


ז.
אוי, ס'לויפט די צייט מ'שפירט זיך ווייט<BR>
וואו איז מיינע תמימות'דיקע יארן<BR>
מ'שטייט אין א זאק אין א באלעבאטישן פראק<BR>
מ'דארף נאכאמאל פארן צום רבי'ן<BR>


ח.
בניגון הפזמון:<BR>
גיי זיך אויס צום רעבין דער טאטע, און שפירט זיך ווי א פייאטע,<BR>
און היט זיך "שמא יטה", פון דעם יחידות-הוראות<BR>
וייל אז מ'גיט זיך ניט איבער, גאנץ, בלייבט מען א שוואנץ<BR>
און מ'שלאגט נישט אויס די הוצאות...<BR>
{{הערות שוליים}}
{{הערות שוליים}}
{{מיון רגיל: אודה לא-ל ניגון}}
[[קטגוריה:ניגונים שונים]]
[[קטגוריה:ניגונים שונים]]
[[קטגוריה:ניגונים באידיש]]
[[קטגוריה:ניגונים ביידיש]]
[[קטגוריה:ניגונים בלשון הקודש]]
[[קטגוריה:ניגונים בלשון הקודש]]
משתמש אלמוני